داستان افسردگی پس از مهاجرت در مجموعهٔ وسیع تجربیات بشری، روایتی پیچیده است. افراد زیادی هستند که سفری شجاعانه را آغاز میکنند و وطن خود را در جستوجوی آیندهای بهتر، ترک میکنند. اما این تازه ابتدای راه است. داستان زندگی هر کدام از این مهاجران، چالشها، پیروزیها و شکستهایی را در بر میگیرد که اغلب، جزء جداییناپذیر روند مهاجرت هستند. افسردگی مهاجرت نیز یکی از این چالشهای پر فراز و نشیب است که مهاجران زیادی آن را تجربه میکنند. مهاجرانی که با انتظاراتی امیدوارانه، سواحل آشنای ایرانی خود را ترک کرده و به سرزمینی بیگانه رسیدهاند؛ اما واقعیتی که در انتظار آنهاست، تعامل پیچیدهای از احساسات، ویژگیهای فرهنگی و موانع پیشبینی نشده است.
این مطلب برای مهاجرانی نوشته شده است که احساسات عمیق پشت چند خط بالا را با گوشت و پوست و استخوان خود تجربه کردهاند و حالا به دنبال راهی برای رهایی از مشکلات مهاجرت هستند. با این امید که بتوانیم راه را به سوی آیندهای روشنتر هموار کنیم؛ برای کسانی که سفر شجاعانهٔ مهاجرت را آغاز کردهاند؛ افرادی مانند شما.
دلایل افسردگی پس از مهاجرت
افسردگی مهاجرت تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار داشته و تجربیات فردی، اثر زیادی روی شدت و نوع رفتار با این چالشها دارد. گاهی سنگینی شوک فرهنگی بر روح افراد فشار میآورد و گاهی زبان ناآشنا مانند پرتگاهی بر سر راه فرد قرار میگیرد. گاهی از دست دادن شبکهٔ حمایت اجتماعی، خلأیی ایجاد میکند که پر کردن آن غیرممکن به نظر میرسد و گاهی هم فرد در میان کشمکش برای سازگاری با محیط، با تبعیض روبرو میشود و طعم تلخ تعصب، رویاهایش را لکهدار میکند. در بررسی علل افسردگی پس از مهاجرت در بین ایرانیها، چند عامل کلیدی مؤثر است که عبارت هستند از:
- شوک فرهنگی
- زبان متفاوت
- تبعیض و نژادپرستی در کشور مقصد
- از دست دادن حمایت اجتماعی
- چالشهای اقتصادی
- تروماهای اجتماعی در ایران و جدایی از اعضای خانواده
- تضادهای فرهنگی
راههای جلوگیری از افسردگی پس از مهاجرت
بعد از مهاجرت، سنگینی کلیشهها و بیگانه هراسی بر احساس ارزشمندی افراد سایه افکنده و حس دیگری بودن را تقویت میکند. این احساسات، فرد را در برابر افسردگی مهاجرت آسیبپذیرتر کرده و اگر با آنها مقابله نشود، ممکن است فرد را به قعر تنهایی و انزوا بکشاند. اینجا است که روانشناسی مهاجرت به کمک مهاجران میآید و به آنها میگوید که چگونه در گیرودار چالشهای پس از مهاجرت از خود در برابر افسردگی محافظت کنند. در ادامه، برخی از این راهها را میآموزید.
پیدا کردن حمایت اجتماعی
ایجاد یک شبکهٔ حمایت اجتماعی، بسیار مهم است. با هموطنان مهاجر یا افرادی از کشور خود که قبلاً در کشور جدید ساکن شدهاند ارتباط برقرار کنید. آنها میتوانند شما را درک کنند و در برخی موارد به شما مشاوره برای درمان افسردگی دهند. همچنین، سعی کنید با جامعهٔ جدید هم ارتباط بگیرید و در فعالیتهای اجتماعی همسو با علایق خود شرکت کنید.
حفظ ارتباطات فرهنگی
فرهنگ خود را تا جای ممکن حفظ کنید و در عین حال با فرهنگ جدید هم ارتباط بگیرید. برای مثال، عید نوروز، شب یلدا و دیگر اعیاد سنتی ایرانی را جشن بگیرید و با هموطنان اطراف خود دورهمی برگزار کنید. همچنین، در جشنوارههای فرهنگیای که ایرانیان مهاجر برگزار میکنند، شرکت کنید و اینگونه پیوند خود را با فرهنگ ایرانی نگه دارید تا احساس انزوا و افسردگی را از خود دور کنید.
یادگیری زبان
مهارتهای زبانی برای ارتباط، ادغام و دسترسی به فرصتها در کشور جدید، ضروری است. در دورههای زبان ثبت نام کنید؛ به طور منظم تمرین کنید و خود را در زبان و فرهنگ جدید غرق کنید. بهبود مهارت زبان، اعتماد به نفس شما را افزایش میدهد و تعاملات اجتماعی را تسهیل میکند. در عین حال، شانس شما را برای یافتن شغل یا دنبال کردن فرصتهای تحصیلی افزایش میدهد.
تعیین اهداف واقع بینانه
انتظارات واقع بینانه از مهاجرت داشته باشید. بدانید که سازگاری، زمان میبرد و در این راه چالشهایی وجود دارد. برای خود اهداف کوچک و دست یافتنی تعیین کنید و موفقیتهای کوچک خود را جشن بگیرید. تمرکز بر پیشرفت میتواند به حفظ دیدگاه مثبت و جلوگیری از احساس ناامیدی یا شکست کمک کند.
دریافت پشتیبانی حرفهای
از مشاوره آنلاین روانشناسی برای ایرانیان خارج از کشور استفاده کنید. یک مشاور همزبان و هموطن میتواند راهنمایی، پشتیبانی و استراتژیهای مقابلهای را متناسب با نیازهای خاص شما ارائه دهد. دریافت پشتیبانی میتواند به شما کمک کند تا چالشهای مهاجرت و استرس را مدیریت کنید و نگرانیهای اساسی برای سلامت روان خود را برطرف کنید. شاید پیدا کردن یک مشاور ایرانی در کشوری غریب، کار راحتی نباشد. بر همین اساس، میتوانید به سراغ جلسات مشاوره روانشناسی آنلاین بروید.
تمرین خودمراقبتی
فعالیتهای خودمراقبتی را در اولویت قرار دهید تا سلامت جسمی، عاطفی و روانی شما ارتقا پیدا کند. ورزش منظم داشته باشید. یک رژیم غذایی سالم مشخص کنید. از خواب کافی بهرهمند شوید و در فعالیتهایی شرکت کنید که از آنها لذت میبرید. خودمراقبتی میتواند به کاهش استرس، بهبود خلقوخو و افزایش تابآوری کمک کند.
آگاهی و تعهد
از منابع و خدماتی که برای مهاجران در کشور مقصدتان در دسترس قرار دارد، آگاهی کافی پیدا کنید. دربارهٔ فرصتهای شغلی، برنامههای آموزشی و خدمات اجتماعیای که برای شما حمایت اجتماعی میآورند، تحقیق کنید. فعال بودن و مشارکت در جامعهٔ جدید میتواند به شما کمک کند تا احساس قدرت و ارتباطات بیشتری داشته باشید.
پرورش تابآوری
پرورش تابآوری، همان توانایی سازگاری با محیط و رد شدن از چالشهای پیش رو است. تفکر مثبت را تمرین کنید. مهارتهای حل مسئله را توسعه دهید و یک سیستم حمایتی برای خود ایجاد کنید. در فعالیتهایی شرکت کنید که انعطافپذیری شما را افزایش میدهند؛ مانند تمرکز حواس، مدیتیشن یا یادداشت روزانه.
همین حالا با رزرو وقت مشاورهٔ افسردگی آنلاین اولین قدم بهبودی رو بردار!
درمان افسردگی مهاجرت
درمان افسردگی مهاجرت میتواند به شیوههای گوناگون انجام گیرد. از استفاده از راهبردها و تکنیکهای روانشناختی گرفته تا تجویز داروهای ضد افسردگی، همه در دستهٔ درمان افسردگی پس از مهاجرت قرار دارند و بر اساس میزان افسردگی و توانایی فرد برای مقابله با آن، تجویز میشوند. طرحواره درمانی یکی از درمانهای مدرن و بهروز دنیا است که در دههٔ اخیر بسیار مورد توجه درمانگران قرار گرفته است.
این نوع درمان، عناصر درمان شناختی-رفتاری، درمان روان پویشی و نظریه دلبستگی را با هم درآمیخته تا طرحوارههای ناسازگار را شناسایی کند و آنها را تغییر دهد.
افرادی که در جلسات مشاوره آنلاین روانشناسی مهاجرت شرکت میکنند و درمانگر آنها به روش طرحواره درمانی در صدد درمان افسردگی آنها است، در مرحلهٔ اول طرحوارههای خاص و باورهای اصلیشان شناسایی میشود. این مرحله، ارزیابی پایهای برای تطبیق رویکرد درمانی با نیازهای منحصر به فرد بیمار است.
در مرحلهٔ بعد، الگوهای تفکر منفی و تحریف شدهٔ مرتبط با افسردگی، شناسایی و به چالش کشیده میشوند تا دیدگاهها و تفسیرهای جایگزین، جای آنها را بگیرند. سپس به احساسات و نیازهای عاطفی مربوط به تجربهٔ مهاجرت توجه ویژه میشود. همچنین، به فرد آموزش داده میشود تا از تکنیکهای تجربی برای ارتباط با احساسات، نیازها و خواستههای خود استفاده کند.
بیمار یاد میگیرد که هویت فرهنگی افراد و تأثیر فرآیند مهاجرت بر احساس خود را بررسی کند تا بتواند در راستای درمان افسردگی مهاجرت چالشهای فرهنگ پذیری را حل کند. او یاد میگیرد در فعالیتهای لذتبخش و معنادار شرکت کند. همچنین، میآموزد که چگونه مشارکت در فعالیتهای پاداش دهنده را افزایش دهد و اینگونه با کنارهگیری و انزوا که اغلب با افسردگی همراه است، مقابله کند.
در جلسات مشاوره پس از مهاجرت کلینیک سفیران آگاهی، تمام این مراحل با جزئیات کامل توسط طرحواره درمانگر های مجرب سپری میشود. درمانگرهای این کلینیک به افراد کمک میکنند تا پس از ارزیابی و شناسایی طرحوارههای ناسازگار خود، حالتهای مقابلهای سالم ایجاد کنند و حالتهای منفی تقویت کنندهٔ افسردگی را به چالش بکشند.
سوالات متداول
آیا افرادی که درگیر افسردگی مهاجرت میشوند، زود درمان میشوند؟
همه چیز به شرایط فرد، شدت افسردگی و میزان تمایل او به درمان بستگی دارد. به طور کلی برای درمان انواع افسردگی باید صبر و حوصله به خرج دهید و با درمانگر خود همراهی کافی داشته باشید.
آیا افکار خودکشی سراغ این افراد هم میرود؟
مهم است بدانید که افکار خودکشی در موارد حاد انواع افسردگی از جمله افسردگی پس از مهاجرت، مدام در مغز بیمار پرسه میزند. اگر فردی در اطراف شما دچار افسردگی حاد است و یا خودتان با این افکار دست و پنجه نرم میکنید، بدون تردید به سراغ یک درمانگر حاذق بروید.
چرا بیشتر روانشناسان توصیه میکنند که با مشاور هموطن صحبت کنیم؟
یک هموطن و همزبان با فرهنگ و چالشهای اجتماعی شما به خوبی آشنا است و همهٔ آنها را به نوعی در کشورتان تجربه میکند. برای همین است که هم او میتواند همدلی بیشتری با شما داشته باشد و هم شما احساس بهتری از درک شدن خواهید داشت.