زندگی، سفری پرفراز و نشیب است که در مسیر آن با چالش‌ها و موانعی روبرو می‌شویم. گاه این چالش‌ها آنقدر عمیق و پیچیده می‌شوند که تنهایی از عهده‌ٔ حل آن‌ها برنمی‌آییم. در این میان، یافتن راهنمایی و حمایتی آگاهانه می‌تواند نجات‌بخش باشد. روانشناسی و مشاوره فردی و جمعی، دریچه‌ای به سوی دنیای ذهن و روان انسان است. این علم به ما کمک می‌کند تا پیچیدگی‌های درون خود را بهتر بشناسیم، ریشهٔ مشکلاتمان را بیابیم و راهکارهایی مؤثر برای غلبه بر آن‌ها پیدا کنیم.
اما چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کنیم؟ این سؤالی است که در ذهن بسیاری از افراد نقش می‌بندد. در این مقاله، سفری به دنیای روانشناسی خواهیم داشت و به بررسی علائمی خواهیم پرداخت که نشان می‌دهند زمان مراجعه به روانشناس فرا رسیده است. همراه ما باشید تا با گامی آگاهانه، به سوی سلامت روان خود قدم برداریم و نوری از امید را در تاریکی ذهن روشن کنیم.
به یاد داشته باشید، مراجعه به روانشناس نشانهٔ ضعف نیست، بلکه نشانهٔ قدرت است. این کار نشان می‌دهد که شما برای سلامت روان خود احترام قائلید و می‌خواهید زندگی خود را بهبود ببخشید.
برای مراجعه به روانشناس چه زنگ خطرهایی را جدی بگیریم؟
اختلالات روانی به شکل‌های مختلف خود را نمایان می‌کنند. گستردگی این اختلالات زیاد است و هر کدام نشانه‌ها و علائم مخصوص به خود را دارند. برخی اختلالات که فراوانی زیادی هم دارند، دارای علائم مشترک هستند. در ادامه با این علامت‌ها آشنا خواهید شد.
افرادی که با علائم زیر مواجه می‌شوند، بهتر است ابتدا از مشاوره فردی بهره‌مند شوند و سپس بسته به تشخیص روانشناس خود، وارد روند درمان مناسب شوند:
رفتارهای خود تخریبی
روی آوردن به الکل، مواد مخدر یا سایر مکانیسم‌های مقابله‌ای ناسالم برای مدیریت احساسات دشوار، یک زنگ خطر است.
اختلال در زندگی روزمره
اگر وضعیت عاطفی شما باعث ایجاد مشکل در محل کار، تحصیل یا روابطتان شده است، زمان آن رسیده است که به دنبال یک روانشناس خوب باشید.
تغییرات در خواب یا اشتها
تغییرات قابل توجه در الگوهای خواب یا عادات غذایی می‌تواند نشانه‌هایی از پریشان‌حالی عاطفی باشد.
اختلالات عاطفی مداوم
احساس شدید غم، اضطراب، خشم یا سایر احساسات منفی برای مدت طولانی (معمولاً به مدت دو هفته یا بیشتر) می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال یا بیماری باشد و شما برای مقابله با این احساسات نیاز به کمک داشته باشید.
آسیب روحی (تروما)
تجربهٔ یک رویداد آسیب‌زا می‌تواند تأثیر ماندگاری بر سلامت روان داشته باشد. جلسات مشاوره فردی به شما در پردازش این آسیب و توسعهٔ مکانیسم‌های مقابله‌ای کمک می‌کند.
احساس غرق شدن یا ناتوانی در مقابله
همهٔ افراد در طول زندگی خود با چالش‌هایی روبرو می‌شوند؛ اما اگر احساس می‌کنید در حال غرق شدن هستید و نمی‌توانید خود را روی آب نگه دارید، حتماً به یک روانشناس مراجعه کنید تا به کمک او بتوانید مهارت‌های مقابله‌ای خود را توسعه دهید و انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشید.
روابط پر فشار
اگر سلامت روان شما تأثیر منفی بر روابط شما با عزیزان‌تان می‌گذارد، روانشناس می‌تواند مهارت‌های ارتباطی و فنون حل تعارض را به شما آموزش دهد.
مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
اگر در تمرکز کردن یا تصمیم‌گیری‌های واضح مشکل دارید، ممکن است به یک مشکل اساسی در زمینهٔ سلامت روان مرتبط باشد.
افکار خودکشی یا آسیب به خود
اگر به فکر آسیب زدن به خود یا پایان دادن به زندگی خود هستید، ضروری است که به یک روانشناس مراجعه کنید.
تمایل به رشد شخصی
حتی اگر با مشکل خاصی در سلامت روان مبارزه نمی‌کنید، یک روانشناس می‌تواند به شما در خودشناسی، تعیین اهداف و توسعهٔ فردی کمک کند.
چه اتفاقاتی ما را نیازمند مراجعه به روانشناس می‌کند؟
برای همهٔ ما در طول زندگی اتفاقات خوب و بد زیادی رخ می‌دهد که می‌تواند اثرات ذهنی و روانی مثبت و منفی داشته باشد. مهاجرت، شکست عاطفی (جدایی و طلاق)، خیانت دیدن، اعتیاد، چالش‌های فرزندپروری، شکست‌های شغلی و بسیاری مسائل دیگر می‌توانند ما را نیازمند درمان‌های روانشناسی کنند. در ادامه کمی بیشتر با چالش‌های فراگیری که در دنیای پیرامون ما وجود دارند، آشنا خواهید شد.
مهاجرت
مهاجرت می‌تواند تجربه‌ای پرهیجان و پربار باشد، اما در عین حال چالش‌های منحصربه‌فردی را نیز به همراه دارد. بسیاری از مهاجران در طول فرآیند سازگاری با محیط جدید، با مشکلات عاطفی و روانی مختلفی روبرو می‌شوند که آن‌ها را به سمت مشاوره فردی در زمینهٔ مهاجرت می‌کشاند.
در اینجا به برخی از علائمی که نشان می‌دهند به مشاوره روانشناسی مهاجرت نیاز دارید، اشاره کرده‌ایم:
احساس غم و اندوه یا تنهایی
دلتنگی برای خانه، دوستان و خانواده، احساس انزوا در جامعهٔ جدید و عدم تعلق خاطر به آن، می‌تواند منجر به غم و اندوه و تنهایی شود.
اضطراب و استرس
نگرانی در مورد مسائل مربوط به مهاجرت مانند یافتن شغل، یادگیری زبان، تأمین مسکن و مسائل مربوط به وضعیت قانونی، می‌تواند منجر به اضطراب و استرس قابل توجهی شود.
افکار منفی یا وسواسی
داشتن افکار منفی مکرر در مورد خودتان، مهاجرت یا آینده می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی یا اضطراب باشد.
مشکلات در مدیریت احساسات
ناتوانی در کنترل احساسات مانند غم، خشم یا اضطراب، نشانه‌ای از یک مشکل در سلامت روان است.
مشکلات خواب
تغییرات در الگوی خواب، مانند بی‌خوابی یا خواب بیش از حد، می‌تواند ناشی از استرس و اضطراب مرتبط با مهاجرت باشد.
احساس غم و اندوه یا تنهایی
دلتنگی برای خانه، دوستان و خانواده، احساس انزوا در جامعهٔ جدید و عدم تعلق خاطر به آن، می‌تواند منجر به غم و اندوه و تنهایی شود.
اضطراب و استرس
نگرانی در مورد مسائل مربوط به مهاجرت مانند یافتن شغل، یادگیری زبان، تأمین مسکن و مسائل مربوط به وضعیت قانونی، می‌تواند منجر به اضطراب و استرس قابل توجهی شود.
مشکلات تمرکز
عدم توانایی در تمرکز بر روی کار یا تحصیل می‌تواند ناشی از استرس عاطفی یا مشکلات مربوط به سازگاری با محیط جدید باشد.
احساس خشم یا تحریک‌پذیری
احساس عصبانیت، تحریک‌پذیری یا بی‌حوصلگی می‌تواند ناشی از ناامیدی یا احساس عدم کنترل در شرایط جدید باشد.
مشکلات در روابط
مهاجرت بر روابط با خانواده و دوستان باقی‌مانده در کشور مبدأ و همچنین بر روابط با افراد جدید در کشور میزبان تأثیر می‌گذارد.
اگر به صورت خانوادگی مهاجرت کرده‌اید، ممکن است نیازمند شرکت در جلسات مشاوره خانواده باشید. سازگاری شما، پارتنر و فرزندتان با محیط جدید، چالش‌هایی را به همراه دارد که شاید نتوانید به تنهایی از پس آن‌ها بر بیایید.
درک و مدیریت احساسات، توسعهٔ مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم و ایجاد یک شبکهٔ حمایتی قوی در کشور جدید، با کمک یک روانشناس ایرانی که شرایط شما را کاملاً درک می‌کند، بسیار آسان‌تر خواهد بود.
اعتیاد
علائم متعددی وجود دارند که نشان می‌دهند به مشاوره ترک اعتیاد نیاز دارید. اکثر مشاوره‌های اعتیاد به صورت جلسات مشاوره فردی برگزار می‌شوند و تمام ابعاد زندگی شما را در بَر می‌گیرند. مهم‌ترین علائم نیاز شما به یک روانشناس اعتیاد عبارت است از:
مشکلات در محل کار یا تحصیل
به دلیل اعتیاد به مواد، شغل خود را از دست داده‌اید یا در عملکرد تحصیلی خود مشکل دارید.
افزایش تدریجی مصرف
برای رسیدن به همان اثر به تدریج به مواد بیشتری نیاز دارید.
از دست دادن کنترل
در کنترل مصرف مواد خود مشکل دارید و علیرغم عواقب منفی به مصرف آن‌ها ادامه می‌دهید.
استفاده منظم از مواد
به طور منظم از مواد مخدر، الکل یا سایر مواد اعتیادآور استفاده می‌کنید، حتی اگر به نظر می‌رسد که این کار زندگی شما را مختل نمی‌کند، ممکن است به اعتیاد مبتلا باشید.
علائم ترک
هنگام قطع مصرف مواد، علائم ترک مانند اضطراب، افسردگی، بی‌قراری یا علائم جسمی مانند تعریق، لرزش یا حالت تهوع را تجربه می‌کنید.
مشکلات سلامتی
به دلیل اعتیاد به مواد، با مشکلات سلامتی مانند بیماری کبد، بیماری قلبی یا مشکلات تنفسی روبرو شده‌اید.
احساس ناامیدی یا بی‌کفایتی
اگر احساس ناامیدی یا بی‌کفایتی می‌کنید و فکر می‌کنید نمی‌توانید اعتیاد خود را ترک کنید، این نشانه‌ای از یک مشکل سلامت روان است که ممکن است به اعتیاد شما کمک کند.
افکار خودکشی یا آسیب به خود
اگر به فکر خودکشی یا آسیب به خود هستید، این یک بحران جدی است و باید فوراً به دنبال روانشناسِ متخصص اعتیاد باشید.
مشکلات در روابط
اعتیاد به مواد باعث ایجاد مشکل در روابط شما با خانواده، دوستان یا همسرتان شده است.
مشکلات مالی
اگر به دلیل اعتیاد به مواد، مشکلات مالی دارید، این نشانه‌ای از تأثیر منفی اعتیاد بر وضعیت مالی شما است.
مشکلات حقوقی
به دلیل اعتیاد به مواد، با مشکلات حقوقی مانند دستگیری یا محکومیت روبرو شده‌اید.
اختلال در روابط عاطفی
نشانه‌های متعددی وجود دارد که بیانگر نیاز یک زوج به زوج درمانی است. اگرچه مشاورهٔ زوج درمانی با حضور هر دو نفر صورت می‌گیرد؛ اما گاهی جلسات زوج درمانی به صورت مشاوره فردی برگزار می‌شود تا هر دو نفر بتوانند در محیطی امن و راحت، افکار و احساسات خود را بیان کنند.
برخی از نشانه‌های رایج نیاز زوج‌ها به زوج درمانی عبارتند از:
اختلافات مکرر و حل‌نشده
شما و همسرتان دائم با هم بحث می‌کنید و قادر به حل اختلافات خود به روشی سالم نیستید.
فاصله عاطفی و فقدان صمیمیت
از همسرتان احساس دوری عاطفی می‌کنید و در رابطهٔ شما صمیمیت وجود ندارد.
خیانت یا بی‌وفایی
یکی از شما یا هر دوی شما به همسرتان خیانت کرده‌اید یا اعتماد در رابطه را زیر پا گذاشته‌اید.
فکر جدایی یا طلاق
اگر به جدایی یا طلاق فکر می‌کنید، زوج درمانی می‌تواند به شما در بررسی گزینه‌ها و تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد آیندهٔ رابطه‌تان کمک کند.
ناخشنودی یا نارضایتی کلی از رابطه
اگر به طور کلی از رابطهٔ خود ناراضی یا ناخشنود هستید، زوج درمانی می‌تواند به شما در شناسایی مشکلات و تلاش برای بهبود رابطه‌تان کمک کند.
احساس گیر افتادن یا ناامیدی
احساس می‌کنید که رابطه‌تان در رکود است و امیدی به بهبود آن نیست.
چگونه روانشناس مناسب با مشکل خود را پیدا کنیم؟
اگر احساس می‌کنید که نیازمند صحبت با یک روانشناس هستید، می‌توانید ابتدا با یک جلسه مشاوره آنلاین روانشناسی شروع کنید. در سال‌های اخیر اغلب کلینیک‌های روانشناسی، امکان مشاوره‌های تلفنی و آنلاین را فراهم کرده‌اند. سپس، می‌توانید بهتر دربارهٔ تخصص روانشناس خود و انتخاب مناسب‌تر تصمیم بگیرید.
اگر خارج از ایران زندگی می‌کنید و می‌خواهید با یک روانشناس هم‌زبان صحبت کنید، می‌توانید به سایت کلینیک روانشناسی سفیران آگاهی مراجعه کنید. روانشناسان این مجموعه سال‌های زیادی است که با رویکرد طرحواره درمانی در حال ارائهٔ خدمات به ایرانیان خارج از کشور هستند.
طرحواره درمانی در جلسات مشاوره فردی انجام می شود و به بررسی الگوهای رفتاری ناسالمی می‌پردازد که از کودکی همراه ما هستند؛ الگوهایی که در طول درمان با مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم جایگزین می‌شوند. این نوع درمان، با توجه به اینکه به دنبال ریشهٔ مشکلات است، اختلالات روانی ما را از پایه و اساس درمان می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با طرحواره درمانی اینجا کلیک کنید.
سوالات متداول
چرا باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
همهٔ ما در طول زندگی با مشکلات و چالش‌هایی مواجه می‌شویم که نمی‌توانیم به تنهایی از آن‌ها عبور کنیم. گاهی با کمک خانواده و دوستان، مشکلات را حل می‌کنیم و گاهی نیز نیازمند فردی متخصص هستیم تا به یاری‌مان بیاید.
برای مشکلاتی که با فرزندم دارم به چه کسی مراجعه کنم؟
برای مسائل مربوط به فرزندپروری می‌توانید به مشاور خانواده و یا روانشناسان متخصص کودک و نوجوان مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره آنلاین روانشناسی باید چه کارهایی انجام دهم؟
ابتدا وارد سایت سفیران آگاهی شده و در قسمت «خدمات مشاوره» نوع خدماتی که می‌خواهید را انتخاب کرده و وارد روند رزرو وقت آنلاین شوید.
