روانشناسان و مشاوران، همواره توصیه می‌کنند از معاشرت با افرادی که هیچ خط قرمزی در روابط خود ندارند، پرهیز کنیم. این هشدار در روابط عاطفی بسیار جدی‌تر از دیگر روابط است. اما ما دقیقاً باید به دنبال چه علائمی باشیم؟ چه چیزهایی در یک رابطهٔ انسانی و درست، خط قرمز محسوب می‌شوند؟ اگر شریک عاطفی‌مان خطوط قرمز را رد کرد باید چگونه با او برخورد کنیم؟
خط قرمزهای روابط عاطفی چه هستند؟
خط قرمزهای رابطه، نشانه‌های هشدار دهنده‌ای هستند که وجود الگوها یا رفتارهای ناسالم بین ما و شریک عاطفی‌مان را تأیید می‌کنند. در بیشتر مواقع، عشق و شهوت باعث می‌شود تا این خطوط، پیش چشمان ما تیره و تار شوند و اغلب سعی می‌کنیم آنها را نادیده بگیریم.
اما واقعیت این است که باید بپذیریم عبور از خطوط قرمز، اغلب نشان دهندهٔ نوعی سوءاستفادهٔ عاطفی است. شناختن این خطوط به ما کمک می‌کند به علائم بیشتر توجه کنیم و در شرایط حساس، برخورد مناسبی داشته باشیم. همچنین، اگر لازم شد، رابطه را با آگاهی کامل به پایان برسانیم. در ادامه بیشتر دربارهٔ این موضوع صحبت کرده‌ایم.
در روابط عاطفی چه خط قرمزهایی وجود دارد؟
خطوط قرمز اصلی در روابط عاطفی به معنی رفتارهایی است که هر دو طرف نباید انجام دهند. اگر یک رفتار ناسالم چندین بار تکرار شود، به این معنی است که فرد به خطوط قرمز پایبند نیست و می‌تواند آسیب‌های روانی و حتی جسمی زیادی به شریک خود برساند.
شناخت این خطوط، علاوه بر اینکه به ما کمک می‌کند تا در رابطهٔ عاطفی خود، رفتارهای درستی انجام دهیم؛ می‌تواند ما را نسبت به مراقبت از خود در یک رابطه، هوشیارتر کند. در ادامه، مهم‌ترین خط قرمزهای یک رابطه که باعث و بانی بیشترین مشکلات روابط عاطفی هستند را ذکر کرده‌ایم:
دروغگویی مکرر
اینکه شریک عاطفی شما مدام دروغ بگوید، نشانهٔ خوبی نیست. دروغ‌ها می‌توانند کوچک باشند؛ مانند: عدم صداقت دربارهٔ جایی که می‌روند. گاهی هم بزرگ و عجیب؛ مانند اینکه به شما نگویند چقدر بدهی دارند و طوری رفتار کنند که انگار بدهکار نیستند. وقتی دروغ‌ها تکرار می‌شوند، پایه‌های محکم یک رابطه عاطفی را می‌لرزانند و آیندهٔ آن را متزلزل می‌کنند.
انتقاد و تحقیر مداوم
شریکی که مدام از شما انتقاد می‌کند یا شما را تحقیر می‌کند، اثرات بدی بر عزت نفس شما می‌گذارد؛ حتی اگر این انتقادها و تحقیرها به روشی ظریف و منفعلانه باشد. اینگونه رفتارها، نوعی سوءاستفادهٔ عاطفی محسوب می‌شود که حس اضطراب و ناامنی را وارد رابطه می‌کند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد که سوءاستفادهٔ عاطفی می‌تواند به اندازهٔ آزار جسمی مضر باشد؛ زیرا هم باعث افسردگی می‌شود و هم به کاهش اعتماد به نفس کمک می‌کند. بنابراین، این خط قرمز قطعاً باید جدی گرفته شود. توجه به این رفتارِ شریک زندگی‌تان ضروری است. اگر او از قبول مسئولیت یا ابراز تمایل به تغییر، امتناع می‌ورزد، زمان آن رسیده که رابطه را دوباره ارزیابی کنید؛ شاید لازم باشد در جلسات مشاوره زوج درمانی شرکت کنید.
عدم تمایل به سازش
اگر شریک زندگی شما حتی در مورد چیزهای کوچک حاضر به سازش نیست، باید با احتیاط پیش بروید.
لازم است این موضوع را جدی بگیرید که اگر شریک شما همهٔ تفاوت‌های فردی کوچک و بزرگ را یک طرفه می‌کند و طوری رفتار می‌کند که انگار حق با اوست، ممکن است در نهایت به سازش بیش از حد شما منجر شود.
این سازش می‌تواند در طولانی مدت، احساس رنجش، آسیب دیدگی، سوءتفاهم و نارضایتی را در شما به وجود بیاورد. در روابط سالم، هر دو نفر نیازها و خواسته‌های یکدیگر را در نظر می‌گیرند و سازش برای هیچ کدام، خیابان یک طرفه نیست.
عدم حمایت از شما و رابطه
در یک رابطه عاطفی «خواستن» به تنهایی موجب دوام رابطه نمی‌شود. افراد باید به طور فعال رفتارهایی از خود بروز دهند که نشان دهندهٔ حمایت از شریک زندگی و رابطه‌ٔشان باشد. اگر شریک زندگی شما فعالانه از شما و رابطه حمایت نمی‌کند، یکی از خط قرمزهای مهم رابطه را رد کرده است. این عدم تعهد می‌تواند مشکلاتی اساسی در مسیر رابطه ایجاد کند.
تمایل به فرار از بحث‌های دشوار
فردی که فاقد مهارت‌های عاطفی یا رفتاری لازم برای کنار آمدن با مشکلات است و در عوض از آنها فرار می‌کند، می‌تواند به رابطه عاطفی شما آسیب‌های جدی برساند. دور شدن از بحث‌ها بدون شنیدن حرفهای شما و یا بی‌محلی به احوالات شما در روزهایی که اختلافات شدت گرفته، نمونه‌های کوچکی از این موارد است.
افرادی که در تحمل احساسات دشوار مشکل دارند، وقتی شرایط سخت می‌شود از آن فرار می‌کنند. در روابط سالم، وقتی اوضاع سخت می‌شود و شرکای عاطفی با چالش مواجه می‌شوند، هر دو نفر به جای فرار، تلاش می‌کنند با یکدیگر ارتباط مؤثر برقرار کنند.
حسادت و رفتارهای کنترل کننده
در بیشتر مواقع، رفتارهای کنترل کننده در رابطه عاطفی از حسادت نشأت می‌گیرند. به عنوان مثال: وقتی شما دوست‌های اجتماعی زیادی دارید، ممکن است شریک‌تان به این موضوع حسادت کند و در تلاش باشد تا شما را محدود و کنترل کند.
اغلب تلاش‌ها برای کنترل کردن، نامحسوس آغاز می‌شوند؛ اما در نهایت شدت یافته و به شما این احساس را می‌دهد که در هیچ کاری به اندازهٔ کافی خوب نیستید. در نتیجه مدام می‌خواهید رفتارهای خود را تغییر دهید تا شریک‌تان را آرام کنید. با افزایش حسادت در یک رابطه، کیفیت رابطه کاهش می‌یابد. این امر، خود نشان دهندهٔ آسیب‌های حسادت به روابط عاشقانه است.
خشونت کلامی و فیزیکی
افرادی که رفتارهای عجیبی مانند: ابراز علاقه پرخاشگرانه، سرزنش کردن، تمسخر، و پرخاشگری در هنگام بیان مطالب عادی و… دارند، اغلب در برقراری ارتباط سالم، ناکارآمد عمل می‌کنند. یک رابطهٔ سالم، مکانی امن را برای هر دو طرف فراهم می‌کند تا آشکارا و بدون ترس از قضاوت و انتقاد در مورد احساسات خود صحبت کنند.
خشونت جسمی در هر نوع رابطه، از جمله روابط عاطفی، به شدت تأثیرگذار و غیرقابل قبول است. این موضوع علامتی از ارتباط نامناسب و ناسالم است و خطرات جدی برای سلامت فیزیکی و روانی افراد دارد و هیچ زمان قابل توجیه نیست.
اعتیاد به الکل و مواد مخدر
اعتیاد به الکل و مواد مخدر یک خط قرمز در روابط عاطفی است زیرا می‌تواند به طور جدی به سلامت روحی و فیزیکی افراد و به سلامت روابط اجتماعی آنها آسیب برساند.
مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند به تغییرات شدید در روحیه فرد منجر شود. افراد ممکن است تحت تأثیر مستی یا اختلالات خلقی قرار گیرند که می‌تواند به بروز خشونت و مشکلات در ارتباطات عاطفی منجر شود.
اعتیاد به مواد مخدر و الکل می‌تواند منجر به افت کارایی و عملکرد شخصی نیز شود. این ممکن است باعث ناتوانی در به انجام وظایف روزانه، کاهش توجه به مسئولیت‌ها، و حتی ایجاد مشکلات مالی شود.
خیانت
خیانت می‌تواند به طور جدی به اعتماد در یک رابطه آسیب برساند. اعتماد، یکی از پایه‌های قوی و مهم روابط عاطفی است و وقوع خیانت می‌تواند این اعتماد را نابود کند.
خیانت ممکن است باعث شکاف‌ها و تعارضات جدی در رابطه شود. این مشکلات می‌توانند به سختی قابل ترمیم باشند و در نهایت به انحراف از راه روابط منجر شوند. فرد متضرر از خیانت ممکن است با افسردگی، اضطراب، و ترس از ارتباطات جدید مواجه شود.
همچنین خیانت نشان دهنده یک اختلال شخصیتی در فردی که به آن مرتکب شده است می‌باشد.
اگر این خط قرمزها رد شوند چه باید کرد؟
وقتی صحبت از خط قرمزهای روابط عاطفی به میان می‌آید، بهترین راه برای رسیدگی به آن، یک گفتگوی صادقانه با شریک زندگی است. نگرانی‌ها و احساسات خود را بیان کنید و اجازه دهید او نیز همین کار را انجام دهد.
نیازهای خود را در ذهن داشته باشید، واضح و مرتب ارتباط سالم برقرار کرده و سعی کنید احساسات خود را کنترل کنید. گاهی اوقات، ممکن است بخواهید از مشاور ازدواج یا درمانگر کمک بگیرید. در چنین شرایطی، یک مشاوره آنلاین روانشناسی می‌تواند در دسترس‌ترین و راحت‌ترین گزینهٔ مشورت گرفتن باشد.
مهم است که در طول این فرآیند با خود صادق باشید. برخی مشکلات در رابطه هستند که هنوز می‌توان به حل آنها امید داشت. این مشکلات اغلب با نام «خطوط زرد رابطه» شناخته می‌شوند. اما وقتی پای خط قرمزها به میان می‌آید، مسئله فرق دارد. اگر شریک عاطفی شما خطوط قرمز را بارها و بارها رد کرده است، شاید لازم باشد در ادامهٔ رابطه با او تجدید نظر کنید. فراموش نکنید، در این راه حتماً از یک روانشناس حرفهای کمک بگیرید.
مشاوره پیش از ازدواج در این مسیر چه کمکی به ما می‌کند؟
وقتی در ابتدای یک رابطه قرار دارید، به خطوط قرمز توجه بسیار داشته باشید. در این مسیر می‌توانید از یک مشاور روابط عاطفی کمک بگیرید تا رابطهٔ خود را از همان ابتدا بر اساس اصول ارتباطیِ درست پیش ببرید.
ما در کلینیک سفیران آگاهی، به عنوان مرکز مشاوره روانشناسی برای ایرانیان خارج از کشور روزانه با افراد زیادی در ارتباطیم که رابطه‌ٔشان به خاطر عبور از خطوط قرمز دچار بحران‌های جدی و برگشت‌ناپذیر شده است. واقعیت این است که عبور از خطوط قرمز رابطه برخلاف خطوط زرد، چیزی نیست که به راحتی قابل بازگشت و جبران باشد.
بر همین اساس است که ما و همهٔ روانشناسان دیگر توصیه می‌کنیم حتی اگر در زندگی پر سرعت امروزی، فرصتی برای مراجعه به روانشناس ندارید، در جلسات مشاوره آنلاین روانشناسی شرکت کنید و نگذارید رابطهٔ‌تان به راحتی به بن‌بست جدایی برسد.
سوالات متداول
خط قرمزهای یک رابطه را چه کسی مشخص می‌کند؟
خط قرمزها، رفتارهایی هستند که در هر رابطه بحران می‌آفرینند و طرف مقابل را آزار می‌دهند. این رفتارها به طور مشترک بر روی همهٔ افراد اثرات منفی می‌گذارد و چیزی نیست که کسی بخواهد آنها را مشخص کند. وضوح آن در تمام روابط انسانی، نمایان است.
آیا عبور از خط قرمزها به معنی پایان یک رابطه است؟
خیر. در بسیاری از مواقع، هر دو نفر حاضر می‌شوند به یک زوج درمانگر مراجعه کنند. در چنین شرایطی، احتمال تغییر در رفتار و توقعات، زیاد است و می‌توان آن رابطه را نجات داد.
من در ایران زندگی می‌کنم، آیا نمی‌توانم از خدمات کلینیک سفیران آگاهی بهره‌مند شوم؟
کلینیک سفیران آگاهی، مرکز مشاورهٔ روانشناسی برای ایرانیان خارج از کشور است؛ اما این به معنی عدم ارائهٔ خدمات به ایرانی‌های داخل کشور نیست. شما هم می‌توانید با مراجعه به سایت کلینیک، وقت مشاورهٔ آنلاین رزرو کنید.
روانشناسی که انتخاب می‌کنم باید چه تخصصی داشته باشد؟
اگر می‌خواهید مشکل رابطهٔ شما از ریشه حل شود، بهتر است به یک روانشناس بالینی با رویکرد طرحواره درمانی مراجعه کنید. بسیاری از مشکلات روابط عاطفی ریشه در کودکی افراد دارند که با طرحواره درمانی قابل درمان هستند.
