اختلال دو قطبی به معنای تغییرات خلقی شدید است. فردی که از اختلال دو شخصیتی یا اختلال دوقطبی رنج می‌برد، ممکن است در لحظه‌ای بسیار خوش اخلاق و مهربان باشد و در چند لحظه بعد به انسانی عصبانی و خشمگین تبدیل شود. برای اینکه بیشتر با این اختلال آشنا شوید، در این مقاله علائم اختلال دو قطبی را معرفی و درباره مشاوره اختلال دو قطبی صحبت کرده‌ایم.
اختلال دو قطبی چیست؟
اگر اهل فیلم‌ها و سریال‌های جنایی یا کتاب‌های پلیسی باشید، احتمالا با اختلال دو شخصیتی تا حدودی آشنا هستید. بعضی از داستان‌های معروف، حول محور این بیماری روانی می‌چرخند. کسانی که گرفتار این بیماری هستند، ممکن است به خودشان و دیگران آسیب بزنند، بنابراین اگر شدت اختلال دو قطبی زیاد باشد، احتمالاً بیمار را در بیمارستان بستری می‌کنند. به این بیماری روانی، اختلال شیدایی-افسردگی (Bipolar disorder) هم می‌گویند. برای شناخت علائم اختلال دو قطبی، بهتر است با حالت‌های آن آشنا شوید.
بیمار دو قطبی چه حالت‌هایی را تجربه می‌کند؟
فردی که اختلال دو شخصیتی دارد، حالت‌های مختلفی را تجربه می‌کند. این حالت‌ها به دو دسته شیدایی و افسردگی تقسیم می‌شوند. وقتی بیمار در حالت شیدایی است، انرژی زیادی دارد و با نشاط و شادابی فراوانی کارهای روزمره‌اش را انجام می‌دهد. اما خوشحالی، فقط یک جنبه از اختلال دو قطبی است و بیمار وارد حالت افسردگی هم می‌شود. در این حالت، بیمار دو قطبی دچار بدبینی و منفی‌گرایی می‌شود و به اطرافیانش شک می‌کند.
دلایل ایجاد اختلال دو قطبی چیست؟
تحقیقات پزشکی و روان‌پزشکی زیادی درباره عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی انجام شده است. این تحقیقات نشان می‌دهند که عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، وضعیت هورمون‌ها، استرس، مصرف بیش از حد مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی و بعضی از بیماری‌های مغزی، از جمله دلایل ایجاد اختلال دو شخصیتی هستند.
اختلال دو شخصیتی چند نوع است؟
مهم‌ترین نکته در تشخیص علائم دو قطبی، تشخیص نوع اختلال است. به‌طور کلی، چهار نوع اختلال دو شخصیتی وجود دارد.
در نوع اول، بیمار یک دوره شیدایی دارد، ولی ممکن است حالت افسردگی را تجربه نکند. در واقع، اختلال دو قطبی نوع اول را با حالت شیدایی شدید می‌شناسند.
در اختلال دو قطبی نوع دوم، بیمار حالت افسردگی شدید دارد و ممکن است گرفتار حالت شیدایی نشود. جالب است بدانید که این بیماری روانی بیشتر در زنان شایع است.
سومین نوع، اختلال دو قطبی ادواری است. در این حالت، بیمار افسردگی و شیدایی را تا حد خفیفی تجربه می‌کند.
در صورتی‌که افسردگی و شیدایی فرد طول بکشد و علائم اختلال دو قطبی شدیدتر شود، فرد به اختلال دو قطبی نوع اول و دوم مبتلا می‌شود.
در نهایت، آخرین نوع، اختلال دو قطبی پیش‌رونده است. شخصی که این اختلال را دارد، در طول یک سال، نوسان‌های روحی و خلقی را بیشتر از چهار بار تجربه می‌کند.
علائم اختلال دو قطبی چیست؟
کسانی که دچار اختلال دو قطبی می‌شوند، مجموعه‌ای از رفتارها و احساسات متفاوت و متناقضی را بروز می‌دهند. اگر فرد بیمار در دوره شیدایی باشد، اعتمادبه‌نفس بالایی دارد و میزان انرژی جنسی‌اش تا حد زیادی افزایش پیدا می‌کند.
احساس پریشانی، اختلال خواب، افزایش فعالیت‌های فیزیکی، احساس خوشی و نشاط فراوان و تند تند حرف زدن از جمله علائم اختلال دو قطبی در دوره شیدایی یا مانیا هستند.
در مقابل، علائم دوره افسردگی کاملا متفاوت است. اگر فرد بیمار افسرده باشد، غمگین و ناامید است و میل به خودکشی دارد. از دیگر علائم دوره افسردگی اختلال دو شخصیتی می‌توان به بی‌میلی به غذا، بدخوابی، کاهش بهره‌روی، خستگی بیش از حد، احساس درد بدون وجود درد حقیقی و اضطراب و استرس اشاره کرد.
عوامل تشدیدکننده اختلال دوقطبی چیست؟
برای اینکه روند درمان و مشاوره اختلال دو قطبی با موفقیت و به خوبی پیش برود، باید شرایط آرامی را برای بیمار فراهم کنید و او را از محیط‌های استرس‌زا دور نگه دارید. طبق تحقیقات روان‌پزشکی و روانشناسی، تغییر ساعت خواب و استراحت، زندگی و کار در محیط‌های استرس‌زا و قطع کردن مصرف دارو نمونه‌هایی از عوامل تشدیدکننده اختلال دو قطبی هستند. شما می‌توانید از مشاوره آنلاین روانشناسی برای فراهم کردن محیطی امن و راحت برای عزیزان خود استفاده کنید.
عوارض اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو شخصیتی عوارض متعددی دارد. مهم‌ترین و جدی‌ترین عارضه این اختلال روانی، اعتیاد و خودکشی است. اگر علائم اختلال دو قطبی را در اطرافیانتان مشاهده کرده‌اید، بهتر است برای جلوگیری از خودکشی و کارهای خطرناک به مشاوره اختلال دو قطبی مراجعه کنید. البته، فراموش نکنید که عوارض این اختلال به بیمار و فراز و فرودهای احساسی او بستگی دارد.
اگر بیمار دو شخصیتی دچار فرسایش احساسی شود، ممکن است دست به خودکشی بزند یا گرفتار اعتیاد شود. از طرف دیگر، بیمارهای دو شخصیتی به دلیل حالت‌های شیدایی و افسردگی نمی‌توانند ارتباط خوبی با دوستان، همسر و خانواده خود برقرار کنند. همین مسئله، زندگی با این افراد را کمی سخت می‌کند. بنابراین، خانواده و شریک عاطفی بیمار دو شخصیتی نقش مهمی در تشدید علائم اختلال دو قطبی دارند. توصیه ما این است که برای تشخیص علائم دو قطبی حتما به روانشناس متخصص مراجعه کنید.
چرا برای تشخیص علائم دو قطبی به مشاوره احتیاج دارید؟
اختلال دو قطبی چیزی نیست که بتوانید آن را به آسانی و با مشاهده علائم تشخیص بدهید. در حقیقت، برای تشخیص علائم دو قطبی باید به روان‌درمان‌گر و روانشناس مراجعه کنید. در جلسه درمان، روان‌درمان‌گر از بیمار سوال می‌پرسد و پاسخ‌های او را بررسی می‌کند. سپس با انجام تست‌های مرتبط، وجود یا عدم وجود این اختلال را مشخص کرده و در صورت نیاز مسیر درمان را شرح می‌دهد.
رویکرد درمان اختلال دو شخصیتی به تشخیص روان‌درمان‌گر بستگی دارد. ما در سفیران آگاهی به عنوان مرکز مشاوره آنلاین روانشناسی برای ایرانیان خارج از کشور از رویکردهای نوین درمان اختلال دو قطبی مثل طرحواره درمانی استفاده می‌کنیم.
سوالات متداول
چه زمانی برای تشخیص اختلال دو قطبی باید به مشاور مراجعه کنیم؟
در صورتی که علائم اختلال دو قطبی شدید شده‌اند و به کار یا درس شما آسیب می‌رسد، بدون اتلاف وقت به روانشناس متخصص مراجعه کنید.
اختلال دو قطبی از چه سنی شروع می‌شود؟
احتمال بروز بیماری دو شخصیتی در هر سنی وجود دارد. به‌طور کلی، این بیماری بیشتر در سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی مشاهده شده است.
اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو شخصیتی به معنای بروز شخصیت‌ها، رفتارها و احساسات متناقض در یک فرد است.
آیا اختلال دو شخصیتی درمان می‌شود؟
بله، اولین قدم برای درمان بیماری دو شخصیتی، مراجعه به مشاوره اختلال دو قطبی است.
بهترین درمان برای بیماری دو قطبی چیست؟
بهترین درمان شروع جلسه‌های مشاوره اختلال دو قطبی و اعتماد به روانشناس و روان‌پزشک است.
مهم‌ترین علائم اختلال دو قطبی چیست؟
مهم‌ترین نشانه این اختلال، تغییرات خلقی شدید است.
